ประวัติความเป็นมา       

มูลนิธิพิทักษ์ดวงตาลำปาง  เริ่มก่อตั้งขึ้นจากคณะแพทย์พยาบาลของกลุ่มงานจักษุวิทยาของโรงพยาบาลลำปาง 
          เมื่อปี  พ.ศ. 2521  โดยจัดตั้งเป็นกองทุนเพื่อการบริการผู้ป่วยที่อยู่ห่างไกล ขัดสน และเข้าไม่ถึงบริการทางตา รวมทั้งจัดหาอุปกรณ์ทางตาที่ยังขาดแคลนได้แก่กล้องผ่าตัดตา และเลเซอร์เครื่องแรกในภาคเหนือ และสนับสนุนการศึกษาทางตาของบุคลากรทุกระดับในลำปาง 

        ในปี พุทธศักราช  2527   จากการดำเนินงานของกองทุนช่วยให้การบริการตรวจรักษาของกลุ่มงานจักษุวิทยา  โรงพยาบาลลำปางเป็นไปด้วยดี เพื่อให้การดำเนินงานสามารถพัฒนาการบริการให้ครอบคลุมผู้ป่วยด้อยโอกาสมากขึ้น  จึงได้ดำเนินการเปลี่ยนจาก “กองทุน” เป็นมูลนิธิฯโดยจดทะเบียนจัดตั้ง    ใช้ชื่อว่า  มูลนิธิพิทักษ์ดวงตาลำปาง  เมื่อวันที่  13 ธันวาคม พ.ศ.2527  โดยได้รับการบริจาคทุนทรัพย์เริ่มต้นจาก  “นายประสิทธิ์-นางนวลศรี สุวรรณประทีป”  จำนวน  200,000 บาท  และ “นายสันต์-นางสุมิตรา  วรวงษ์ประภา  จำนวน 60,000 บาท  โดย  นายแพทย์บุญสม ผลดี  นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดลำปางขณะนั้นเป็นประธานมูลนิธิฯ  คนแรก และแพทย์หญิงวัฒนีย์  เย็นจิตร  จักษุแพทย์ดำรงตำแหน่งเลขานุการมูลนิธิฯ  และมี นายสันต์ วรวงษ์ประภา นางณัฏฐินี ถิ่นพังงา นางบุญเทียม สุวรรณอัตถ์ ร่วมเป็นกรรมการมูลนิธิฯ โดยเฉพาะกลุ่มของนางสาวแสงจันทร์  วนชยางค์กูล  นางคำหลี ตันติพงศ์นางสุนีย์ วิเลปนานนท์   นางสรัตนา เหมจินดา นางมาลี สุเมตติกุล ซึ่งเป็นคณะกรรมการร่วมงานอย่างแข็งขันตั้งแต่เริ่มต้นจนถึงปัจจุบัน

         เมื่อปีพุทธศักราช 2536  มูลนิธิธรรมิกชนเพื่อคนตาบอดในประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์  โดย “นายประหยัด  ภูหนองโอง”  ประธานมูลนิธิธรรมิกชนฯ  ในขณะนั้น ได้ดำเนินกิจกรรมช่วยเหลือคนตาบอดในจังหวัดทางภาคตะวันออก เฉียงเหนือ เพื่อจัดบริการด้านพัฒนาอาชีพและการศึกษาสำหรับ        คนตาบอดทุกเพศ ทุกวัย  ได้มาร่วมมือกับมูลนิธิพิทักษ์ดวงตาลำปาง ก่อตั้ง  “ศูนย์พัฒนาสมรรถภาพคนตาบอดลำปาง” ขึ้น  โดยใช้เงินเริ่มต้นจากเงินที่ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารีพระราชทานแก่คนไทยตัวอย่าง (ของมูลนิธิธารน้ำใจ) จำนวน 50,000 บาท และด้วยความกรุณาจาก “คุณลุงนิวัตน์  ศิรินาวิน”  มีจิตศรัทธามอบที่ดินจำนวน  12  ไร่ เพื่อเป็นที่ตั้งศูนย์ฯ ลำปาง  ณ บ้านเลขที่ 128/1 ถนนสุขสวัสดิ์  ตำบลพระบาท  อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง  โดยมีผู้เมตตาร่วมบริจาคเงินเพื่อการก่อสร้างอาคารจำนวน 3 หลัง ได้แก่  สโมสรไลออนส์ลำปาง  สโมสรไลออนส์แห่งประเทศไทย ดร.มาร์ติน โคซิมสัน  จักษุแพทย์ชาวเนเธอร์แลนด์จาก มูลนิธิดาร์ค แอนด์ ไลท์  และพี่น้องชาวลำปางและชาวไทย  ร่วมบริจาคมูลค่าการก่อสร้างกว่า  8.5 ล้านบาท การดำเนินงานช่วยเหลือ พัฒนาคุณภาพชีวิตคนตาบอดจังหวัดลำปางจึงได้ถือกำเนิดขึ้น 

        ปีพุทธศักราช  2539   ได้ดำเนินการขออนุญาตจัดตั้ง   “โรงเรียนการศึกษาคนตาบอดลำปาง” เพื่อถวายเป็นพระราชกุศลและเฉลิมพระเกียรติในโอกาสงานฉลองสิริราชสมบัติครบ 50 ปี พร้อมทั้งได้รับอนุญาตให้ใช้ตราสัญลักษณ์งานฉลองสิริราชสมบัติครบ 50 ปี ประดิษฐานที่ประตูด้านหน้าศูนย์พัฒนาสมรรถภาพและโรงเรียนการศึกษาคนตาบอดลำปาง โดยได้รับใบอนุญาตจัดตั้งโรงเรียนเมื่อวันที่  16  พฤษภาคม พ.ศ.2539 เป็นโรงเรียนอยู่ในสังกัดสำนักบริหารงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชนด้วยพระมหากรุณาธิคุณล้นเกล้า ล้นกระหม่อม สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินทรงประกอบพิธีเปิดป้าย "ศูนย์พัฒนาสมรรถภาพคนตาบอดลำปาง และ โรงเรียนการศึกษาคนตาบอดลำปาง" 

 
        เมื่อวันที่  11  มีนาคม  พุทธศักราช 2540   มูลนิธิฯ  ได้ดำเนินงานด้านการบริการผู้ป่วยโรคตาสู่ชนบท  บริการจัดการศึกษาสำหรับนักเรียนตาบอด 
และ ส่งเสริมพัฒนาคุณภาพชีวิตแก่คนตาบอดในชนบท  โดยไม่จำกัด เพศ วัย ต่อมาจนถึงปัจจุบัน โดยมีคำขวัญว่า
               “ช่วยคนให้มองเห็นเป็นกุศล  ช่วยคนมีปัญญาหาเลี้ยงตน  เป็นกุศลอันยิ่งใหญ่ในโลกา”  

                                        แด่ดวงใจดวงตาของข้าเจ้า
                                    ด้วยดวงใจไร้ดวงตาของข้าเจ้า
                                    มวลหมู่เฮาขอเฝ้าไหว้เจ้าหญิง
                                    มองไม่เห็นแม้อยากชมให้สมจริง
                                    ได้พึ่งพิงซึ้งใจในพระคุณ
                                    ขอถวายดนตรีที่หัดเล่น
                                    ฟังพอเป็นเพลงไว้ได้เกื้อหนุน
                                    ขอตอบแทนน้ำพระทัยได้การุณ
                                    ชื่นชมบุญเอาไว้ในใจเรา
                                    ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม
                                         ข้าพระพุทธเจ้า
          ศูนย์พัฒนาสมรรถภาพคนตาบอดลำปาง & โรงเรียนการศึกษาคนตาบอดลำปาง
                           นายปริญญา  สุวรรณรงค์   ผู้ประพันธ์

Establishment of Lampang Eye Foundation

Lampang Eye Foundation was officially formed by a group of ophthalmologists and registered nurses of department of ophthalmology of Lampang Hospital in 1978. During that time, the organization was initiated as a charity fund aiming to serve underprivileged and needy people, patients who lived in rural and remote areas, as well as those who lack access to eye services of good quality. In addition, the fund also supported additional eye instruments for Lampang hospital, such as a microscope used for eye surgery and even the first laser machine for curing eye diseases in the north of Thailand. More importantly, the funding also contributed to empirical study regarding ophthalmological treatment conducted by medical practitioners of all levels in Lampang. It was apparent that the process of the funding substantially helps improve service delivery. In 1984, in order to enhance the quality of performance and expand the extent of services for more disadvantaged people, the charity fund has been changed its status to foundation, namely “Lampang Eye Foundation” on December 13, 1984. The foundation initially received gracious donations of 200,000 baht from Mr. Prasit and Mrs. Nuansri Suwannaprathip and 60,000 baht from Mr. Sun and Mrs. Sumitra Worawongprapha. Mr. Boonsom Phondee, a public health physician of Lampang, took up the position of the first foundation president, together with Mrs. Wattanee Yenjit, an ophthalmologist of Lampang Hospital, who held the position of a foundation secretariat. Additionally, there were Mr. Sun Worawongprapha, Mrs. Nattinee Thinphang-nga, along with Mrs. Boonthiam Suwanna-aat assigned to be members of the foundation committee. Likewise, Ms. Saengchan Wanachayangkul, Mrs. Khamlee Tantiphong, Mrs. Sunee Wilepananon, Mrs. Sarattina Hemchinda, Mrs. Malee Sumettikul are also members of the committee who have worked tirelessly since the onset until now.

In 1993, Christian Foundation for the Blind in Thailand under Royal Patronage directed by Mr. Prayat Phunong-ong, a foundation president, providing various activities to promote vocational training and comprehensive education for visually impaired people all over the northern part of Thailand had a rewarding opportunity to collaborate with Lampang Eye Foundation to establish Lampang Skill Development Center for the Blind. Initially, the center obtained funds from the example person of Tarn Narmjai Foundation awarded by Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn, worth 50,000 baht. In this regard, Mr. Niwat Sirinawin cordially donated a 12-Rai piece of open land for center location at 128/1 Suk Sawas Road, Phrabat, Muang, Lampang 52000. During that time, 3 buildings were constructed with generous supports from Lions Club International Foundation Lampang, Dr. Martin Cozimson, a Dutch ophthalmologist from Dark and Light Foundation, as well as every heart of Lampang people with the total cost of approximately 8.5 million baht, continuously kicking off the extensive maneuver of rehabilitation and development of the visually impaired in Lampang. 

In 1996, Lampang Eye Foundation submitted a request to launch a school for the blind in order to give a royal charity to His Majesty the King and also to celebrate in the auspicious occasion of the Fiftieth Anniversary of His Majesty’s Accession to the Throne. The foundation was gratified to be given a permission to decorate the official emblem at the entrance of the center. The school permit was officially granted for building the school on May 16, 1996 under supervision of Office of Private Education Commission. In this regard, Her Royal Highness Maha Chakri Sirindhorn, with the royal grace, came to open Lampang Skill Development Center and Lampang School for the Blind on March 11, 1997.

As you might expect, the foundation has continuously committed to delivering quality eye services for needy people in rural and remote areas, providing education services for children with visual impairment, along with improving quality of life of visually impaired people, regardless of race, gender, and age.